इंडियन सायन्स काँग्रेसने लखनौ परिषद भरवावीच .
दिनांक २८ सप्टेंबर २०२३ लोकसत्ता अंकातील "काँग्रेस मुक्तीचा आनंद " संपादकीयात, १०८ वर्षांच्या इंडियन सायन्स काँग्रेस या संस्थेच्या विज्ञान परिषदेतून केंद्राच्या विज्ञान आणि तंत्रज्ञान खात्याने अंग काढून घेतल्याने अप्रत्यक्षरीत्या सरकारवर, नेतृत्वावर टिका केली आहे . ब्रिटिशांच्या काळात, संस्था उभारणे, चालविणे जिकरीचे होते, त्यात संशोधन, प्रगती विषयक संस्था उभारणे अवघडच असेल . त्या कारणाने तत्कालीन सरकारच्या साहाय्याने विज्ञान संशोधन क्षेत्रात कार्यासाठी "इंसाकाँ" ची स्थापन झाली असेल . सरकारी सहाय्यता मुळे कार्य सहज सुलभतेस वाव मिळाल्यामुळे, स्वातंत्र्या नंतरही परंपरा कायम राहिली असेल , गेल्या सहा सात दशकांत भारताने संशोधन क्षेत्रात मानाचे स्थान प्राप्त केले आहे . संशोधन क्षेत्रातही विविध शासकीय , खाजगी संस्थांचे प्रचंड कार्य सुरु आहे . १९६२ मध्ये 'भारतीय अंतराळ संशोधन समिती ' स्थापून अवकाश संशोधनातील संघटित प्रयत्नांना सुरुवात झाली, याच संस्थेच्या १९६९ मध्ये भारतीय अंतराळ संशोधन संस्था (इसरो ) ने अंतराळ तंत्रज्ञान संशोधनात उल्लेखनीय कामगिरी बजावत आजच्या घडीला सर्वोच्च जागतिक मानांकन मिळविले आहे . या शिवाय , केंद्राने "आंतर
विद्याशाखीय विज्ञान शिक्षण आणि संशोधन" क्षेत्रातही बेहरामपूर , भोपाळ, कोलकाता , मोहाली , पुणे , तिरुअनंतपुरम , तिरुपती येथे " आय आय एस इ आर " संस्थेची स्थापना करून प्रतिभासंपन्न विद्यार्थ्यांना विज्ञानातील संशोधनाद्वारे सक्षम करणे हे प्रयत्नांनी साध्य केले आहे. डॉ सी व्ही रामन , डॉ भाभा , मेघनाद साहा , रामानुजन , डॉ कलाम , डॉ बोस , एच खुराणा , सी सुब्रमण्यम या आणि अनेक प्रतिभा संपन्न शास्त्रज्ञांच्या कर्तबगारीने जागतिक महासत्तांच्या मांदियाळीत संशोधन क्षेत्रात भारताचे स्थान उंचावले आहे .
भारतातील अनेक शास्त्रज्ञ भौतिक क्षेत्रात संशोधनातं कार्यरत
आहेत. केंद्राच्या संशोधन क्षेत्रात व्यतिरिक्त, टि आय एफ आर , इन्स्टिट्यूट ऑफ केमिकल टेक्नोलॉजि , आय आय टी , बॉम्बे , मद्रास, इंडियन इन्स्टिटयूट ऑफ सायन्स एज्युकेशन अँड रिसर्च संस्थेत सर्वाधिक शास्त्रज्ञ कार्यरत आहेत .
ब्रिटिशांच्या काळात संशोधनात प्रोत्साहन देण्यासाठी
विजयकुमार वाणी , पनवेल .
कोणत्याही टिप्पण्या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा